Er is een reden waarom persoonlijke voornaamwoorden (ik, jij, hij, enzovoort) in onze lessen nauwelijks ter sprake komen. Dat komt omdat ze in het Japans meestal worden weggelaten - ze worden vaak beschouwd als overbodige informatie. Wie wat doet, is meestal op te maken uit de context.

Een zin als gisteren hebben gewerkt is in het Japans dus volstrekt acceptabel als uit de context duidelijk wordt wie er gisteren precies hebben gewerkt.

Probeer jezelf dus aan te leren om persoonlijke voornaamwoorden weg te laten als dat kan. Als je de lessen doorloopt, zul je zien dat je een persoonlijk voornaamwoord in een heleboel gevallen inderdaad niet nodig hebt.

Desalniettemin zijn er situaties denkbaar waarin persoonlijke voornaamwoorden expliciet moeten worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan een zin als: niet ik, maar hij heeft het gedaan!

Allereerst de absolute standaardvormen, want voor persoonlijke voornaamwoorden als 'ik' bestaan in het Japans minstens 22 verschillende vertalingen:

Ik	Watashi	私
Jij	Kimi	君	Alleen tegen minaressen, kinderen en mensen die véél jonger zijn.
Hij	Kare	彼
Zij	Kanojo	彼女
Het	Sore	それ	Wordt nauwelijks gebruikt.
Wij	Watashitachi	私達
Jullie	Anatatachi	あなた達
U	Anata	あなた	Iemand direct aanspreken wordt als onbeleefd beschouwd. Gebruik naam+san indien mogelijk.
Zij	Karera	彼等

Alle varianten voor ik

En zelfs dit overzicht is niet compleet...

uitspraak	schrijfwijze	niveau	geslacht	opmerkingen
watashi	私	formeel	beide	Aan het eind van de 18e eeuw ook wai わい、ate あて of wate わて in de regio Kinki (deze varianten worden tegenwoordig alleen nog maar in een beperkt aantal regio's in Kinki gebruikt, en dan alleen door een beperkt aantal oudere mensen).
watakushi	私	zeer formeel	beide	De formeelste beleefde versie.
ware	我	zeer formeel	beide
waga	我が	zeer formeel	beide	Betekent ‘mijn’ of ‘onze’. Wordt gebruikt in toespraken en bij formaliteiten; 我が社 wagasha (ons bedrijf) of 我が国 wagakuni (ons land).
ore	俺	informeel	mannen, zelden vrouwen (mannelijk)	Wordt vaak gebruikt door mannen. Kan afhankelijk van de situatie als onbeleefd worden beschouwd. Komt mannelijk over. Wordt gebruikt tegen collega’s, jongeren of mensen met een lagere status om de eigen status aan te geven. Bij goede vrienden of familie duidt het gebruik eerder op vertrouwdheid dan mannelijkheid of superioriteit. Zie LINK voor een discussie over het verschil tussen boku en ore.
boku	僕	informeel	mannen en zelden vrouwen (mannelijk)	Informele uiting van respect. Gebruikt de kanji voor dienaar (僕shimobe), dat is afgeleid van een Sino-Japans woord. Zie LINK voor een discussie over het verschil tussen boku en ore.
washi	儂		oude mannen	Colloquiaal. Wordt vaak in fictieve werken gebruikt om stereotypen van oude mannelijke personages weer te geven.
atai	私	zeer informeel	vrouwen	Slangversie van あたし
atashi	あたし	informeel	vrouwen	Vaak aandoenlijk. Wordt zelden gebruikt in schrijftaal, maar is gangbaar in gesprekken, vooral tussen jongere vrouwen.
atakushi	あたくし	formeel	vrouwen
uchi	家	informeel	vooral jonge meisjes	Betekent ‘eigen’. Wordt vaak gebruikt in Kansai en Kyūshū-dialect. Gebruikt de kanji van huis (家 uchi).
(eigen naam)		informeel	beide	Wordt vooral gebruikt door kleine kinderen. Aandoenlijk.
oira	おいら	informeel	beide	Lijkt op 俺, maar is informeler. Kan boers overkomen.
ora	おら		beide	Dialect in Kantō en noordelijker. Kan boers overkomen. Wordt gebruikt door kinderen die zijn beïnvloed door de hoofdpersonages van Dragon Ball en Crayon Shin-chan.
asshi	あっし		mannen	Werd in het feodale tijdperk gebruikt door de gewone burger. Volks.
sessha	拙者		mannen	Werd gebruikt door ninja en samoerai in het feodale tijdperk. Van een Sino-Japans woord dat ‘de klunzige’ betekent.
waga-hai	我が輩,吾輩		beide	Letterlijk “mijn gezellen; mijn klas; mijn cohorte”, maar wordt nogal pretentieus gebruikt in de eerste persoon enkelvoud.
soregashi	某		vooral mannen	Oude vorm van "watakushi", die zijn intrede deed na de middeleeuwen. Was oorspronkelijk nederig, maar werd later juist als arrogant beschouwd.
warawa	妾		vrouwen	Oude, nederige vorm van "watakushi". Betekent letterlijk "zij die nog een onvolwassen kind is." Wordt tegenwoordig alleen nog gebruikt door nobele vrouwen in historische drama's en romans.
yo	余, 予		mannen	Archaïsch. Deed zijn intrede na het Heian-tijdperk. Komt tegenwoordig alleen nog voor in historische drama's.
chin	朕		mannen	Werd alleen gebruikt door de keizer, vooral voor de Tweede Wereldoorlog.
onore	己		mannen	Kan ook “jij” betekenen. De kanji betekent letterlijk “slang”. Nederig als het wordt gebruikt in de eerste persoon enkelvoud en vijandig als het wordt gebruikt in de tweede persoon enkelvoud.

---

Smaakt dit naar meer? Japans leer je het beste "offline" op onze taalschool in Leiden. Daar kunnen we je tot een veel hoger niveau brengen en veel meer begeleiden. Klik hier voor meer informatie!

---