De colloquiale aansporende wijs/verleden tijd, bijwoorden en nevenschikking

Ingelogd als Gast

Conversatietekst




Geluidsbestand downloaden

さあ、鋤焼を作ろうか。鋤焼を作るには、何が必要かな。Saa, sukiyaki wo tsukurō ka. Sukiyaki wo tsukuru ni wa, nani ga hitsuyō ka na.Goed, zullen we dan maar sukiyaki gaan maken? Ik vraag me af wat we nodig hebben.
先ずは牛肉。後は豆腐、糸蒟蒻、葱、白菜と榎を加えるだけですよ。Mazu wa gyūniku. Ato wa tōfu, itokonnyaku, negi, hakusai to enoki wo kuwaeru dake desu yo.Allereerst rundvlees. Verder hoef je er alleen nog maar tofoe, itokonnyaku, bieslook, Chinese kool en enoki bij te doen.
白菜は冷蔵庫にあるよ。Hakusai wa reizōko ni aru yo.De Chinese kool ligt in de koelkast.
あぁ、龍君、ありがとう。よく見つけたね。でも、包丁は危ないから、私が切るよ。Aa, Ryū-kun, arigatō. Yoku mitsuketa ne. Demo, hōchō wa abunai kara, watashi ga kiru yo.O Ryū, bedankt. Goed gevonden hoor. Ik zal het wel snijden, want een mes is nog te gevaarlijk voor je.
分かった。じゃあ、僕、デザートの準備するね。Wakatta. Jaa, boku, dezaato no junbi suru ne.Oké. Dan begin ik vast aan het toetje.
オッケー。ヨーグルトを皿に入れて苺を載せて、冷蔵庫に置こう。Okkee. Yōguruto wo sara ni irete ichigo wo nosete, reizōko ni okō.Prima. We doen de yoghurt in kommetjes, leggen er aardbeien op en zetten alles in de ijskast.




さあ、鋤焼を作ろうか。鋤焼を作るには、何が必要かな。Saa, sukiyaki wo tsukurō ka. Sukiyaki wo tsukuru ni wa, nani ga hitsuyō ka na.Goed, zullen we dan maar sukiyaki gaan maken? Ik vraag me af wat we nodig hebben.


We vallen deze keer meteen met onze neus in de boter: tsukurō is de colloquiale aansporende wijs van het werkwoord tsukuru (maken).
De werkwoordtabel wordt nu nog langer; je vindt de nieuwe vorm helemaal onderaan.


1 eindigend op u2 eindigend op iru3 eindigend op erude gozaru

stam
u wordt iiru wordt ieru wordt e[onregelmatig]

voorbeeld
kau (kopen) wordt kai-

kaku (schrijven) wordt kaki-

kagu (ruiken) wordt kagi-

kasu (uitlenen) wordt kashi-

katsu (winnen) wordt kachi-

shinu (sterven) wordt shini-

yobu (roepen) wordt yobi-

kamu (bijten) wordt kami-

karu (maaien) wordt kari-
okiru (opstaan) wordt oki-taberu (eten) wordt tabe-de gozai-

tegenwoordige tijd
kai + masu = kaimasu (kopen, neutraal beleefd)oki + masu = okimasu (opstaan, neutraal beleefd)tabe + masu = tabemasu (eten, neutraal beleefd)desu (zijn, neutraal beleefd) / de gozaimasu (zijn, respectvol beleefd)

ontkennende tegenwoordige tijd
kai + masen = kaimasen (niet kopen, neutraal beleefd)oki + masen = okimasen (niet opstaan, neutraal beleefd)tabe + masen = tabemasen (niet eten, neutraal beleefd)--- / de gozaimasen (niet zijn, respectvol beleefd)

verleden tijd
kai + mashita = kaimashita (kochten, neutraal beleefd)oki + mashita = okimashita (opstonden, neutraal beleefd)tabe + mashita = tabemashita (aten, neutraal beleefd)deshita (waren, neutraal beleefd) / de gozaimashita (waren, respectvol beleefd)

ontkennende verleden tijd
kai + masen + deshita = kaimasen deshita (niet kochten, neutraal beleefd)oki + masen + deshita = okimasen deshita (niet opstonden, neutraal beleefd)tabe + masen + deshita = tabemasen deshita (niet aten, neutraal beleefd)--- / de gozaimasen deshita (niet waren, respectvol beleefd)

aansporende wijs
kai + mashō = kaimashō (laten we kopen, neutraal beleefd)oki + mashō = okimashō (laten we opstaan, neutraal beleefd)tabe + mashō = tabemashō (laten we eten, neutraal beleefd)deshō (zouden zijn, neutraal beleefd) / de gozaimashō (zouden zijn, respectvol beleefd))

te-vorm

kau (kopen) wordt katte

kaku (schrijven) wordt kaite

kagu (ruiken) wordt kaide

kasu (uitlenen) wordt kashite

katsu (winnen) wordt katte

shinu (sterven) wordt shinde

yobu (roepen) wordt yonde

kamu (bijten) wordt kande

karu (maaien) wordt katte
okiru (opstaan) wordt okitetaberu (eten) wordt tabete--- / ---

stam voor colloquiale ontkenning
u wordt airu wordt ieru wordt e[onregelmatig]

voorbeeld
kau (kopen) wordt kawa-

kaku (schrijven) wordt kaka-

kagu (ruiken) wordt kaga-

kasu (uitlenen) wordt kasa-

katsu (winnen) wordt kata-

shinu (sterven) wordt shina-

yobu (roepen) wordt yoba-

kamu (bijten) wordt kama-

karu (maaien) wordt kara-
okiru (opstaan) wordt oki-taberu (eten) wordt tabe-de gozara-

colloquiale tegenwoordige tijd (gelijk aan infinitief)
kau (kopen, colloquiaal)okiru (opstaan, colloquiaal)taberu (eten, colloquiaal)da (zijn, colloquiaal) / de gozaru (zijn, respectvol colloquiaal)

colloquiale ontkennende tegenwoordige tijd
kawa + nai = kawanai (niet kopen, colloquiaal)oki + nai = okinai (niet opstaan, colloquiaal)tabe + nai = tabenai (niet eten, colloquiaal)de wa nai (zijn, colloquiaal) / de gozaranai (niet zijn, respectvol colloquiaal)

colloquiale aansporende wijs

kau (kopen) wordt kaō

kaku (schrijven) wordt kakō

kagu (ruiken) wordt kagō

kasu (uitlenen) wordt kasō

katsu (winnen) wordt katō

shinu (sterven) wordt shinō

yobu (roepen) wordt yobō

kamu (bijten) wordt kamō

karu (maaien) wordt karō
okiru (opstaan) wordt okiyōtaberu (eten) wordt tabeyōdarō (waarschijnlijk zijn, colloquiaal) / de gozarō (waarschijnlijk zijn, respectvol)


De zin betekent dus niets anders dan:

Goed, laten we sukiyaki maken?

De aansporende wijs in een vragende zin kan vaak vertaald worden met zullen:

Goed, zullen we sukiyaki maken?

Dan de zin erna. In de vorige les hadden we al even heel kort bijzinnen aangestipt. Zoals je wellicht al had gevreesd, gaan we daar deze les iets dieper op in. De partikelcombinatie ni wa betekent in dit geval om te. Het hoort, net als het partikel kara dat we in de vorige les besproken hebben, bij alles wat ervoor staat. Vóór ni wa vinden we de bijzin sukiyaki wo tsukuru, ofwel sukiyaki [lijdend voorwerp] maken. Bij elkaar wordt het dan dus: om sukiyaki te maken.

Zoals we in les 12 al aangaven, eindigen bijzinnen in het Japans bijna altijd op een colloquiale vorm. En zoals je waarschijnlijk al is beginnen te dagen, hebben we de colloquiale vorm in les 12 niet geïntroduceerd om je colloquiaal Japans te leren spreken, maar om je voor te bereiden op het gebruik van bijzinnen in het Japans.

De zin gaat verder:

wat [onderwerp] nodig ka na

Het partikel ka maakt de zin zoals je weet vragend. Als je het combineert met het nieuwe partikel na, geef je aan dat je jezelf iets afvraagt:

ik vraag me af wat [onderwerp] nodig

Noah vraagt zich af wat je allemaal nodig hebt om sukiyaki te maken.

Beide zinnen bevatten geen desu of -masu en zijn dus colloquiaal. De zinnen zijn niet gericht tegen Ryū-kun (die zal niet alle ingrediënten weten), maar ook niet direct tegen mevrouw Suzuki (die Noah met desu of -masu nog op afstand houdt). Noah gebruikt colloquiaal Japans omdat hij in zichzelf mompelt. Hij doet dat in dit geval hard genoeg, zodat mevrouw Suzuki hem wel kan horen. Wellicht is hij mevrouw Suzuki aan het uittesten, om te kijken of ze in colloquiaal Japans zal terugspreken. Zo ja, dan wordt het langzamerhand tijd om de afstandelijke vormen desu en -masu te laten vallen en volledig over te schakelen naar colloquiaal Japans. Zo nee, dan kan Noah altijd nog doen alsof hij in zichzelf mompelde en is hij in ieder geval niet onbeleefd geweest.

Het zal je trouwens verbazen hoeveel je mag zeggen als je in jezelf mompelt. Als je jezelf in het bijzijn van een klant op je duim slaat en een heel onchristelijk woord uitroept, wordt daar in Nederland fronsend tegenaan gekeken. In Japan is dit echter volstrekt geaccepteerd: je hebt het immers tegen jezelf, en niet direct tegen een ander.

Net zoals in de zin hee, rokusai ka uit de vorige les mag je in deze constructie geen da gebruiken. Dat komen we immers alleen maar tegen als da op het eind van de zin (zeer onbeleefd) of in de verzachte vorm da yo. Je zegt dus niet nani ga hitsuyō da ka na.

De hele zin wordt dan:

Om sukiyaki te maken, ik vraag me af wat nodig.



先ずは牛肉。後は豆腐、糸蒟蒻、葱、白菜と榎を加えるだけですよ。Mazu wa gyūniku. Ato wa tōfu, itokonnyaku, negi, hakusai to enoki wo kuwaeru dake desu yo.Allereerst rundvlees. Verder hoef je er alleen nog maar tofoe, itokonnyaku, bieslook, Chinese kool en enoki bij te doen.


De eerste zin is een weggevertje. Mazu wa is idioom en betekent allereerst (letterlijk: wat betreft het eerste). Gyūniku betekent rundvlees. Mevrouw Suzuki is zeker van haar zaak. Er is geen twijfel mogelijk: zonder rundvlees krijg je geen goede sukiyaki. De zin verzachten met het bloemige da yo zal dus niet lukken, want daarmee wordt haar bewering alleen maar afgezwakt. Maar de zin eindigen op da is nogal onbeschoft. Daarom eindigt de zin abrupt bij gyūniku. Hierdoor klinkt mevrouw Suzuki heel resoluut en vastbesloten, zonder onbeleefd te zijn.

牛肉
Gyūniku betekent letterlijk rundvlees. Het eerste teken (ushi) betekent koe of rund. Het tweede teken betekent niku, oftewel vlees.


Ato wa, letterlijk wat betreft hierna, is idioom voor verder, als in daarnaast. Daarna volgt een lijst met ingrediënten: tōfu, itokonnyaku, negi, hakusai to enoki (tofoe, itokonnyaku, bieslook, Chinese kool en enoki). Die hele waslijst krijgt het partikel wo en wordt dus lijdend voorwerp van de zin.

Kuwaeru betekent toevoegen. De gehele zin wordt als bijzin gekoppeld aan het partikel dake, dat alleen betekent, als in hoeven alleen maar te:

豆腐
Tōfu is niets anders dan gefermenteerde sojabonen. Aan de kanji is dit al te zien: het eerste teken staat voor boon en het tweede teken staat voor rot. Verrotte bonen dus.


Verder hoeven we alleen maar tauhoe, itokonnyaku, bieslook, Chinese kool en enoki toe te voegen desu yo

糸蒟蒻
Itokonnyaku staat voor een aan sliertjes (ito=draad) gesneden gelatinepasta, die gemaakt is van de wortelknol van de konjac, een plant. Konnyaku (de pasta in kwestie) smaakt over het algemeen nergens naar en wordt door Japanners vooral gewaardeerd om de gelatineachtige textuur. De meeste westerlingen kunnen het missen als kiespijn. Konnyaku werd eind 1800 toegevoegd aan geldbiljetten om valsemunterij te voorkomen, maar dit werd gestopt toen ratten de biljetten begonnen op te eten.



De enoki, een afkorting van enokitake, is een eetbare paddenstoel, die in Nederland het gewoon fluweelpootje wordt genoemd. De tamme paddenstoelen zijn spierwit, zeer langwerpig en hebben een verhoudingsgewijs bijzonder kleine hoed, omdat ze in flessen worden opgekweekt. De niet-gekweekte variant heeft een normale vorm en is enigszins rood van kleur. Deze ietwat naar druiven smakende, knapperige paddenstoel wordt al 300 jaar in de Japanse keuken gebruikt.

Officieel staat enoki voor de boom waaraan deze paddenstoel groeit: de Japanse netelboom. In het dagelijks spraakgebruik kan de naam ook naar de paddenstoel zelf (enokitake) verwijzen.



Als je de zin net zo resoluut en vastbesloten wilt laten klinken als de vorige, zou je na dake (in het Japans een zelfstandig naamwoord!) kunnen stoppen. Maar deze zin formuleert mevrouw Suzuki wel lieflijk. Eigenlijk wil ze da yo gebruiken, maar ze besluit dat het daarvoor nog te vroeg is. Ze schakelt dus over naar beleefd Japans en zegt desu yo:

白菜
Ook de tekens voor hakusai (Chinese kool) zijn makkelijk te onthouden. Het eerste teken staat voor wit en het tweede teken staat voor groente. Chinese kool is dus een witte groente, en dat klopt.


Het is (zo dat) we verder alleen maar tauhoe, itokonnyaku, bieslook, Chinese kool en enoki toe te hoeven voegen

De yo is hier puur verzachtend (mevrouw Suzuki wil Noah vriendelijk instrueren) en heeft niets met nadruk (hoor) te maken.

Noah begrijpt de hint en weet dat hij voorlopig nog bijzonder voorzichtig zal moeten zijn met het gebruik van colloquiaal Japans tegen mevrouw Suzuki.

Tijd om alle partikels weer even door te nemen:


Partikel
GebruikFunctieVoorbeeldVertaling

ka
aan eind van zinmaakt zin vragendOmoshiroi desu ka?Is dat interessant?

ka na
aan eind van zingeeft aan dat de spreker zich iets afvraagtOmoshiroi ka naIk vraag me af of dat (wel zo) interessant is

ka
na zelfstandig naamwoordverandert vragend voornaamwoord in onbepaald voornaamwoord (nani/wat wordt nani ka/iets)Nani ka nomimasen ka?Wilt u niet iets drinken?

ne
aan eind van zinvraagt om bevestigingOmoshiroi desu ne?Interessant hè?

ne
aan eind van zinuit begripKaisha desu ne.Ik begrijp het. De zaak (betaalt) dus.

yo
aan eind van zinlegt nadrukOmoshiroi desu yo.Het is interessant hoor!

yo
aan eind van zinstelt de toehoorder gerustRokusai da yo.Ik ben zes jaar. (Maak je geen zorgen, ik heb geen kwaad in de zin.)

wa
na zelfstandig naamwoordduidt topic zin aan en benadrukt het bijbehorende werkwoordWatashi wa tabemasu.Ik éét (ik drínk niet).

ga
na zelfstandig naamwoordduidt onderwerp zin aan en benadrukt het onderwerpWatashi ga tabemasu.Ík eet (jíj niet).

ni
na zelfstandig naamwoordtotTai ni shimasu.Ik neem zeebrasem (letterlijk: ik doe het tot zeebrasem).

ni
na zelfstandig naamwoordin (bij activiteit zonder beweging)Nihon ni imasu.Ik ben in Japan.

de
na zelfstandig naamwoordin (bij activiteit met beweging)Nihon de hatarakimasu.Ik werk in Japan.

mo
na zelfstandig naamwoordookWatashi mo nomimasu.Ik drink ook.

kara
na bijzinOmdatOishii kara, tabemasu.Ik eet dit, omdat ik het lekker vind.

ni wa
na bijzinOm teTsukuru ni wa, sakana ga hitsuyō desu.Om dit te maken, heb je vis nodig.

dake
na bijzinHoeven alleen maar teAto wa sara ni ireru dake desu.Hierna hoef je het alleen nog maar op het bord te leggen.




白菜は冷蔵庫にあるよ。Hakusai wa reizōko ni aru yo.De Chinese kool ligt in de koelkast.


冷蔵庫
De laatste twee tekens voor reizōko zijn eigenlijk een beetje dubbelop. Ze betekenen namelijk allebei precies hetzelfde: opslagplaats of magazijn. Het eerste teken staat voor koud. Een ijskast is dus een koud magazijn.


Deze zin, uitgesproken door de kleine Ryū in colloquiaal Japans, is eenvoudig: een reizōko is een ijs- of koelkast.

Wat betreft de Chinese kool, zich bevinden in koelkast

Chinese kool heeft over het algemeen geen ziel. Voor zich bevinden gebruik je dus aru en niet iru. Zich bevinden is geen beweging, dus als partikel gebruiken we ni en niet de.

Zouden we toch de gebruiken, dan zouden we impliceren dat de Chinese kool pootjes heeft en door de koelkast wandelt. Geven we de Chinese kool daarnaast ook nog een ziel met iru, dan begint dit wel een heel spookachtig verhaal te worden.



あぁ、龍君、ありがとう。よく見つけたね。でも、包丁は危ないから、私が切るよ。Aa, Ryū-kun, arigatō. Yoku mitsuketa ne. Demo, hōchō wa abunai kara, watashi ga kiru yo.O Ryū, bedankt. Goed gevonden hoor. Ik zal het wel snijden, want een mes is nog te gevaarlijk voor je.


De eerste zin slaan we over. Als je die niet weet, wordt het wellicht tijd om een paar lessen terug te bladeren!

De tweede zin begint met het woord yoku, dat is afgeleid van het verbaal-adjectief yoi (goed zijn). Door de i van een verbaal-adjectief te schrappen en deze te vervangen door ku, krijgen we de bijwoordelijke vorm van het verbaal-adjectief. Als utsukushii in het Engels beautiful is, dan is utsukushiku dus beautifully.

Een bijwoord geeft aan hoe iets gebeurt. Hoe zingt iemand? Mooi. Iemand zingt mooi. Hoe sportte hij? Goed. Hij sportte goed. De bijwoorden hier zijn respectievelijk mooi en goed.

Onze tabel voor verbaal-adjectieven ziet er nu als volgt uit:


stam
ii wordt i

voorbeeld
oishii (lekker zijn) wordt oishi-

ontkennend
oishi+kunai=oishikunai (niet lekker zijn)

verleden tijd
oishi+katta=oishikatta (lekker waren)

ontkennende verleden tijd
oishi+kunakatta=oishikunakatta (niet lekker waren)

bijwoord
oishi+ku=oishiku (lekker, als in het Engelse deliciously)


Hoe gebeurt iets in de komende zin dus? Het gebeurt goed. Het volgende woord is mitsuketa, de colloquiale verleden tijd van het werkwoord mitsukeru (ontdekken). Deze werkwoordsvorm wordt exact zo gevormd als de eerder besproken te-vorm, met dien verstande dat de e op het eind wordt vervangen door een a.

Er is dus iets ontdekt. Hoe is iets ontdekt? Goed. Iemand heeft dus iets goed ontdekt.

We eindigen met het partikel ne:

Goed ontdekten, hè!

De werkwoordentabel wordt langer en langer:


1 eindigend op u2 eindigend op iru3 eindigend op erude gozaru

stam
u wordt iiru wordt ieru wordt e[onregelmatig]

voorbeeld
kau (kopen) wordt kai-

kaku (schrijven) wordt kaki-

kagu (ruiken) wordt kagi-

kasu (uitlenen) wordt kashi-

katsu (winnen) wordt kachi-

shinu (sterven) wordt shini-

yobu (roepen) wordt yobi-

kamu (bijten) wordt kami-

karu (maaien) wordt kari-
okiru (opstaan) wordt oki-taberu (eten) wordt tabe-de gozai-

tegenwoordige tijd
kai + masu = kaimasu (kopen, neutraal beleefd)oki + masu = okimasu (opstaan, neutraal beleefd)tabe + masu = tabemasu (eten, neutraal beleefd)desu (zijn, neutraal beleefd) / de gozaimasu (zijn, respectvol beleefd)

ontkennende tegenwoordige tijd
kai + masen = kaimasen (niet kopen, neutraal beleefd)oki + masen = okimasen (niet opstaan, neutraal beleefd)tabe + masen = tabemasen (niet eten, neutraal beleefd)--- / de gozaimasen (niet zijn, respectvol beleefd)

verleden tijd
kai + mashita = kaimashita (kochten, neutraal beleefd)oki + mashita = okimashita (opstonden, neutraal beleefd)tabe + mashita = tabemashita (aten, neutraal beleefd)deshita (waren, neutraal beleefd) / de gozaimashita (waren, respectvol beleefd)

ontkennende verleden tijd
kai + masen + deshita = kaimasen deshita (niet kochten, neutraal beleefd)oki + masen + deshita = okimasen deshita (niet opstonden, neutraal beleefd)tabe + masen + deshita = tabemasen deshita (niet aten, neutraal beleefd)--- / de gozaimasen deshita (niet waren, respectvol beleefd)

aansporende wijs
kai + mashō = kaimashō (laten we kopen, neutraal beleefd)oki + mashō = okimashō (laten we opstaan, neutraal beleefd)tabe + mashō = tabemashō (laten we eten, neutraal beleefd)deshō (zouden zijn, neutraal beleefd) / de gozaimashō (zouden zijn, respectvol beleefd))

te-vorm

kau (kopen) wordt katte

kaku (schrijven) wordt kaite

kagu (ruiken) wordt kaide

kasu (uitlenen) wordt kashite

katsu (winnen) wordt katte

shinu (sterven) wordt shinde

yobu (roepen) wordt yonde

kamu (bijten) wordt kande

karu (maaien) wordt katte
okiru (opstaan) wordt okitetaberu (eten) wordt tabete--- / ---

stam voor colloquiale ontkenning
u wordt airu wordt ieru wordt e[onregelmatig]

voorbeeld
kau (kopen) wordt kawa-

kaku (schrijven) wordt kaka-

kagu (ruiken) wordt kaga-

kasu (uitlenen) wordt kasa-

katsu (winnen) wordt kata-

shinu (sterven) wordt shina-

yobu (roepen) wordt yoba-

kamu (bijten) wordt kama-

karu (maaien) wordt kara-
okiru (opstaan) wordt oki-taberu (eten) wordt tabe-de gozara-

colloquiale tegenwoordige tijd (gelijk aan infinitief)
kau (kopen, colloquiaal)okiru (opstaan, colloquiaal)taberu (eten, colloquiaal)da (zijn, colloquiaal) / de gozaru (zijn, respectvol colloquiaal)

colloquiale ontkennende tegenwoordige tijd
kawa + nai = kawanai (niet kopen, colloquiaal)oki + nai = okinai (niet opstaan, colloquiaal)tabe + nai = tabenai (niet eten, colloquiaal)de wa nai (zijn, colloquiaal) / de gozaranai (niet zijn, respectvol colloquiaal)

colloquiale verleden tijd

kau (kopen) wordt katta

kaku (schrijven) wordt kaita

kagu (ruiken) wordt kaida

kasu (uitlenen) wordt kashita

katsu (winnen) wordt katta

shinu (sterven) wordt shinda

yobu (roepen) wordt yonda

kamu (bijten) wordt kanda

karu (maaien) wordt katta
okiru (opstaan) wordt okitataberu (eten) wordt tabetadatta (waren, colloquiaal) / de gozatta (waren, respectvol colloquiaal)

colloquiale aansporende wijs

kau (kopen) wordt kaō

kaku (schrijven) wordt kakō

kagu (ruiken) wordt kagō

kasu (uitlenen) wordt kasō

katsu (winnen) wordt katō

shinu (sterven) wordt shinō

yobu (roepen) wordt yobō

kamu (bijten) wordt kamō

karu (maaien) wordt karō
okiru (opstaan) wordt okiyōtaberu (eten) wordt tabeyōdarō (waarschijnlijk zijn, colloquiaal) / de gozarō (waarschijnlijk zijn, respectvol)


We gaan verder:

Maar…

包丁
包丁 (keukenmes) werd vroeger geschreven als 庖丁, letterlijk een keuken-werker. De eenvoudigere 包 (inpakken) wordt hetzelfde uitgesproken als de 庖en heeft de 庖daarom uiteindelijk vervangen. Qua betekenis heeft de huidige schrijfwijze (inpakwerker) dus niets meer met het woord zelf te maken. Het eerste teken wordt puur fonetisch gebruikt.


Een hōchō is een keukenmes en abunai is het verbaal-adjectief voor gevaarlijk zijn.

Maar, wat betreft keukenmes, gevaarlijk zijn…

Daarna volgt het partikel kara (omdat), waardoor we het voorgaande als een bijzin kunnen beschouwen, die inderdaad eindigt op een colloquiale vorm, namelijk de colloquiale tegenwoordige tijd van het verbaal-adjectief abunai.

Maar, omdat wat betreft keukenmes, gevaarlijk zijn…

Kiru is de infinitief, of de colloquiale tegenwoordige tijd als je wilt, van het werkwoord kiru (snijden).

Maar, omdat wat betreft keukenmes, gevaarlijk zijn, ik [onderwerp] snijden hoor.

Ofwel:

Maar omdat keukenmessen gevaarlijk zijn, snijd ik hoor

Deze zin is trouwens een schitterend voorbeeld van het verschil tussen wa en ga: we introduceren het nieuwe begrip keukenmes met wa en benadrukken de persoonsvorm ik met het partikel ga (ík ga snijden, en niet jij Ryū).



分かった。じゃあ、僕、デザートの準備するね。Wakatta. Jaa, boku, dezaato no junbi suru ne.Oké. Dan begin ik vast aan het toetje.


Wakatta is de colloquiale verleden tijd van het werkwoord wakaru, begrijpen. We kenden het al van wakarimashita.
Zoals je ziet, valt het in groep 1 en niet in groep 3 (dan had er namelijk wakata gestaan).

Begrepen.

Dezaato komt van het Engelse dessert en betekent dus dessert of toetje. Junbi betekent voorbereiding.

Goed, ik, des desserts voorbereiding doen hè

Zoals je ziet, bevat dezaato no junbi een genetivus (de no) en betekent het geheel de voorbereiding van het dessert.

Goed, ik doe de voorbereiding van het dessert, okè?

Met de ne vraagt de kleine Ryū duidelijk om een bevestiging. Zonder tegenbericht zal hij ervan uitgaan dat hij z’n gang kan gaan. Merk tevens op dat Ryū alle partikels in de zin weglaat: in colloquiaal Japans is dat volstrekt geaccepteerd, zolang de zinnen relatief kort blijven en duidelijk is wie wat doet.



オッケー。ヨーグルトを皿に入れて苺を載せて、冷蔵庫に置こう。Okkee. Yōguruto wo sara ni irete ichigo wo nosete, reizōko ni okō.Prima. We doen de yoghurt in kommetjes, leggen er aardbeien op en zetten alles in de ijskast.


De eerste zin is bijzonder colloquiaal. Zoals je waarschijnlijk zelf al had kunnen bedenken, komt okkee van het Engelse okay.

Yōguruto komt alweer van het Engelse yoghurt, sara betekent bord (in deze context kommetje) en irete is de te-vorm van het werkwoord ireru (erin doen).
Yoghurt [lijdend voorwerp] kommetje [naar] erin doende…

Het partikel ni staat in dit geval niet voor een locatie waarop een gebeurtenis zonder beweging plaatsvindt, maar eenvoudigweg voor het voorzetsel naar. Wat wordt in het kommetje gedaan? Yoghurt. Waarnaar gaat die yoghurt? Het kommetje. Hoe gaat die yoghurt? Erin doende.

Yoghurt in kommetje doende…

Tot nu toe hebben we al diverse woorden voor het Nederlandse en gehad: shi om zinnen aan elkaar te plakken (ik werk, en ik eet, en ik drink, en ik...), to voor opsommingen (hij, jij, wij en zij) en nu als klap op de vuurpijl de te-vorm van werkwoorden, die net als shi gebruikt wordt om hele zinnen aan elkaar te plakken. Let maar op.

Ichigo betekent aardbei en nosete is de te-vorm van het werkwoord noseru (erop doen):

Yoghurt in kommetje doen, en aardbei [lijdend voorwerp] erop doen, en…

Okō is de colloquiale aansporende wijs van het werkwoord oku (leggen).

Yoghurt in kommetje doen, en aardbeien erop doen, en ijskast [naar] laten we leggen.

Omdat de te-vorm resulteert in nevengeschikte zinnen (alle zinnen zijn even belangrijk), hoort het werkwoord op het eind (okō = laten we leggen) bij de volledige zin:

Laten we de yoghurt in kommetjes doen, aardbeien erop doen en (alles) in de ijskast leggen.

Maar waarom zeggen we niet Yōguruto wo sara ni ireru shi, ichigo wo noseru shi, reizōko ni okō?

Dat komt omdat shi niet alleen en betekent, maar eigenlijk de nuance van en bovendien in zich heeft. En zoals je ziet, past dat niet in de context:

We doen de yoghurt op een bord, we leggen er bovendien aardbeien op en als klap op de vuurpijl zetten we alles ook nog eens in de ijskast. Zo, nou jij weer.

Da’s een beetje gek en niet de nuance die we in dit geval willen hebben. Je gebruikt shi eigenlijk alleen maar als je je woorden kracht bij wilt zetten met argumenten. Kijk nog maar eens naar die zin uit les 6:

Daijōbu desu. Noa-san wa Fukuoka ga hajimete desu shi...

Maakt u zich geen zorgen. Dit is de eerste keer dat u in Fukuoka bent, en (bovendien weet ik nog veel meer argumenten om u ervan te weerhouden om deze rekening te gaan betalen!)

Tot slot, alweer ter leering ende vermaeck, exact dezelfde conversatie in beleefd Japans. Het woord deshō in de beleefde versie mag je nog even vergeten:


Saa, sukiyaki wo tsukurō ka. Sukiyaki wo tsukuru ni wa, nani ga hitsuyō ka na.
Saa, sukiyaki wo tsukurimashō ka. Sukiyaki wo tsukuru ni wa, nani ga hitsuyō deshō ne.

Mazu wa gyūniku. Ato wa tōfu, itokonnyaku, negi, hakusai to enoki wo kuwaeru dake desu yo.
Mazu wa gyūniku desu. Ato wa tōfu, itokonnyaku, negi, hakusai to enoki wo kuwaeru dake desu yo.

Hakusai wa reizōko ni aru yo.
Hakusai wa reizōko ni arimasu yo.

Aa, Ryū-kun, arigatō. Yoku mitsuketa ne. Demo, hōchō wa abunai kara, watashi ga kiru yo.
Aa, Ryū-kun, arigatō gozaimasu. Yoku mitsukemashita ne. Demo, hōchō wa abunai kara, watashi ga kirimasu yo.

Wakatta. Jaa, boku, dezaato no junbi suru ne.
Wakarimashita. Jaa, boku wa dezaato no junbi wo shimasu ne.

Okkee. Yōguruto wo sara ni irete ichigo wo nosete, reizōko ni okō.
Okkee desu. Yōguruto wo sara ni irete ichigo wo nosete, reizōko ni okimashō.



Smaakt dit naar meer? Japans leer je het beste "offline" op onze taalschool in Leiden. Daar kunnen we je tot een veel hoger niveau brengen en veel meer begeleiden. Klik hier voor meer informatie!


Woordenlijst


Saaさあzeg, trouwens, goed; mmmhh...(Les 8)
sukiyaki鋤焼きsukiyaki(Les 12)
wo[lijdend voorwerp](Les 3)
tsukurō作ろうlaten/zullen we maken [colloquiaal](Les 13)
ka?(Les 1)
tsukuru作るmaken [infinitief](Les 12)
ni waにはom te(Les 13)
naniwat(Les 10)
ga[onderwerp](Les 6)
hitsuyō必要nodig(Les 13)
ka naかな[geeft aan dat de spreker zich iets afvraagt](Les 13)
Mazu wa先ずはallereerst(Les 13)
gyūniku牛肉rundvlees(Les 13)
Ato wa後はverder(Les 13)
tōfu豆腐tōfu (tofoe)(Les 13)
itokonnyaku糸蒟蒻itokonnyaku (aan sliertjes gesneden gelatinepasta van de wortelknol van de konjacplant)(Les 13)
negibieslook(Les 13)
hakusai白菜Chinese kool(Les 13)
toen; aldus(Les 12)
enokienoki (gewoon fluweelhoedje)(Les 13)
kuwaeru加えるtoevoegen [infinitief](Les 13)
dakeだけalleen, uitsluitend(Les 11)
desuですzijn; [tilt zin naar neutrale beleefdheidsvorm](Les 1)
yohoor; [verzacht de boodschap en stelt gerust](Les 7)
wawat betreft(Les 1)
reizōko冷蔵庫ijskast(Les 13)
ninaar; [plaatsbepaling](Les 7)
aruあるer zijn [voor dingen] [infinitief](Les 13)
Aaあぁo(Les 2)
Ryū-kun龍君(de kleine) Ryū(Les 12)
arigatōありがとうbedankt(Les 13)
Yokuよくgoed [bijwoord](Les 13)
mitsuketa見つけたontdekten [colloquiaal](Les 13)
nehè, nietwaar, toch, inderdaad(Les 1)
Demoでもmaar [tegenwerping](Les 6)
hōchō包丁keukenmes(Les 13)
abunai危ないgevaarlijk zijn(Les 13)
karaからomdat(Les 12)
watashiik(Les 1)
kiru切るsnijden(Les 13)
Wakatta分かったbegrepen [colloquiaal](Les 13)
Jaaじゃあin dat geval, dan(Les 2)
bokuik [uitsluitend voor jongens, jonge mannen en zachtaardige oudere mannen](Les 12)
dezaatoデザートdessert(Les 13)
no's, van(Les 11)
junbi準備voorbereiding(Les 13)
suruするdoen [infinitief](Les 13)
Okkeeオッケーoké(Les 13)
Yōgurutoヨーグルトyoghurt(Les 13)
sarabord, kommetje(Les 13)
irete入れてerin doende(Les 13)
ichigoaardbei(Les 13)
nosete載せてerop doende(Les 13)
okō置こうlaten/zullen we leggen [colloquiaal](Les 13)

Nieuwe tekens


ro hitsuabsoluut
behoeftezu
gyūkoenikuvlees
boonfurot
itodraadkonkonjac
nyakueen soort waterplantnegibieslook
saigroenteenokiJapanse netelboom
kuwatoevoegenreikoud
magazijnkomagazijn
tsu inpakken
chōwerknemerabugevaarlijk
kisnijdende
za to
junsemi-bivoorzien
ke yo
gu to
sarabordiergens in gaan
re ichigoaardbei
noergens op plaatsenoleggen

Oefeningen


1. Maak colloquiaal: Saa, sukiyaki wo tsukurimashō ka.
2. Maak colloquiaal: Mazu wa gyūniku desu.
3. Maak colloquiaal: Ato wa tōfu, itokonnyaku, negi, hakusai to enoki wo kuwaeru dake desu yo.
4. Maak colloquiaal: Hakusai wa reizōko ni arimasu yo.
5. Maak colloquiaal: Aa, Ryū-kun, arigatō gozaimasu.
6. Maak colloquiaal: Yoku mitsukemashita ne.
7. Maak colloquiaal: Demo, hōchō wa abunai kara, watashi ga kirimasu yo.
8. Maak colloquiaal: Wakarimashita.
9. Maak colloquiaal: Jaa, boku wa dezaato no junbi wo shimasu ne.
10. Maak colloquiaal: Okkee desu.
11. Maak colloquiaal: Yōguruto wo sara ni irete ichigo wo nosete, reizōko ni okimashō.
12. Goed, zullen we dan maar bier gaan drinken? [colloquiaal]
13. Wat zou je nodig hebben om naar Japan te gaan? [colloquiaal]
14. Allereerst een ticket. [colloquiaal]
15. Verder hoef je alleen maar vis te eten.
16. De bieslook zit in de sukiyaki. [colloquiaal]
17. Dat heb je goed begrepen. [colloquiaal]
18. Maar omdat dit restaurant duur is, betaal ik wel. [colloquiaal]
19. Ik heb het begrepen. [colloquiaal]
20. Ik bereid de sashimi vast voor. [colloquiaal]
21. We doen de aardbeien in de kommetjes, we doen er slagroom bovenop en we gaan dansen. [colloquiaal]
22. Laten we naar Starbucks gaan om te gaan eten en te gaan drinken. [colloquiaal]


Herhalingsoefeningen

Beweeg de muis over de vragen om de antwoorden weer te geven. Deze vragen worden automatisch en willekeurig geselecteerd uit vorige lessen. Je kunt soms meerdere keren dezelfde vraag krijgen.

1. Maak colloquiaal: Nemukatta desu.
2. Meneer Kotani drinkt alleen niet zo veel sake.
3. Ik ben Suzuki.
4. O.
5. Is het bier lekker?
6. Maak colloquiaal: Dono kaba desu ka?
7. Mevrouw Shimizu heeft alleen niet zo veel bier gedronken.
8. Aangenaam.
9. Dat is Noah.
10. Nee, hij is koffie verkeerd aan het drinken.
11. Hij is Nederlander.
12. Mevrouw Shimizu heeft honger.
13. Vindt u het niet erg?
14. Hij is een Nederlander.
15. Mevrouw Suzuki en Noah maken sushi.
16. Ober!
17. Mevrouw Tasaki gaat over zes uur naar Fukuoka.
18. Nederland is geen republiek.
19. Gisteren was de sashimi lekker.
20. Mevrouw Shimizu heeft alleen niet zo veel bier gedronken.

Vragen en reacties

11-03-2009, 01:34

Dit onderwerp heeft 3 abonnees
Pagina 1 2 3 4 5

Dit artikel heeft 38 reacties. Dit is reactiepagina 1 van 5.

Hallo gast, alleen geregistreerde en ingelogde gebruikers kunnen op dit artikel reageren. Log in of registreer.



Dit is niet alleen onze site. Het is ook jouw site! Op- en aanmerkingen zijn altijd welkom.



10-06-2016, 17:00 Ralf (12 reacties)
Citeren
Ah ik zie nu uw uitleg hierover. Geweldig, dank u wel!
10-06-2016, 16:55 Ralf (12 reacties)
Citeren
En dan heb ik nog een vraag. Er zijn 2 manieren om woorden uit te spreken hoorde ik. Onyomi(van het Japans) en Kunnyomi(van het Chinees). En mij werd verteld dat ik woorden op twee manieren moet leren uitspreken, omdat beide gebruikt worden. Hoe zit dit precies?

Groet, Ralf
10-06-2016, 16:55   Loek van Kooten (7090 reacties)
Citeren
De ren'yōkei staat vaak in ieder geval gedeeltelijk in kanji, maar is in feite een stam van Japanse werkwoorden.

Hier vind je daar meer uitleg over:
LINK

De meeste kanji in het Japans hebben twee of meer uitspraken: de Japanse uitspraak voor het oorspronkelijke woord dat de Japanners kenden vóór de introductie van het Chinese schrift, en de Chinese uitspraak die is overgenomen samen met het Chinese schrift.

Mame is het oorspronkelijke Japanse woord voor boon. Het Chinese 豆 dòu betekende hetzelfde, en daarvan is de verbasterde Chinese uitspraak tō afgeleid.

Er zijn geen vaste regels, maar vaak krijgen losse kanji de Japanse uitspraak (kun'yomi) en kanji in samengestelde woorden (meerdere kanji achterelkaar) de Chinese uitspraak (on'yomi). Vaak, niet altijd.

Daarbij komt dat veel kanji meerdere Japanse en Chinese uitspraken hebben, soms tot wel vijftien aan toe (met name 生 is berucht). De uitspraak is dan afhankelijk van de exacte betekenis van het betreffende teken in de betreffende context.
10-06-2016, 14:58 Ralf (12 reacties)
Citeren
Bedankt voor de uitleg Loek.

Ren'yōkei is dus Kanji en Okurigana de Hiragana toevoeging om the combineren toch? Maar verder weet ik niet wat het inhoud. Kunt u me dit uitleggen alstublieft?

豆 mame en tou; wat is het verschil in betekenis tussen deze twee.
01-06-2016, 07:22   Loek van Kooten (7090 reacties)
Citeren
Hallo Ralf,

In feite mag het allebei. Okurigana mag worden weggelaten als het voor een ren'yōkei staat, vaak omdat men dit typografisch mooier vindt, of gewoon omdat het korter is.
31-05-2016, 19:35 Ralf (12 reacties)
Citeren
こんばんは
Waarom wordt in les 12 鋤焼き met き eraan geschreven en in les 13 zonder?
Groet, Ralf
13-04-2016, 22:06  Thijs (373 reacties)
Citeren
Loek, dank je wel voor de uitleg en tip!
13-04-2016, 06:17   Loek van Kooten (7090 reacties)
Citeren
De beste tip die ik kan geven is: als je die vraag nog moet stellen, kun je het initiatief het beste aan de Japanners overlaten, tenzij je zelf ouder bent of een hogere maatschappelijke status hebt.

En soms gebeurt het gewoon nooit. Het is ook afhankelijk van de persoonlijkheid van je tegenspeler.
12-04-2016, 22:24  Thijs (373 reacties)
Citeren
Hallo Loek,

Ik heb een vraag over Colloquiaal Japans

Hoe lang duurt het eigenlijk dat Noah en Suzuki over kunnen schakelen naar Colloquiaal Japans?

Met andere woorden: Wanneer hebben Noah en Suzuki een (zeer) goeie vriendschap opgebouwd. Hoe veel tijd heeft dat nodig? Een half jaartje?

Thijs
03-04-2016, 20:02 Bryan Sotem (75 reacties)
Citeren
*en het stond ook zo in de lesstof*

Nieuw forumonderwerp / Volgende pagina >>




Officieel gelicenseerd door 3A Corporation, de makers van Minna no Nihongo: de hoogst aangeschreven leermethode voor de Japanse taal.

Leer Japans met Loek van Kooten, drs. Japanologie, en zijn vrouw Rumi Tasaki, native Japanse met afstudeerrichting Engelstalige literatuur. Zowel Loek als Rumi zijn al 29 jaar fulltimevertaler Japans. Onze klanten: link.
Discord

Programma vandaag

Dinsdagavond (19.30 - 22.30)
8 van de 9 leerlingen aanwezig
waarvan 7 leerlingen in lokaal

CH15: ~という、~度に、~に関する、~に関して、~に関しての、~訳ではない、~のではないか、~のである、~程のものではありません、~だけじゃなく、~といえば

Rumi komt!

Co2-concentratie lokaal (COVID)

468

Woord van de dag

シャクハチする
Shakuhachi suru
Pijpen (0)

Ons woordenboek bevat momenteel 27.975 woorden

Kanji van de dag

volgend, volgorde

Samengesteld ideogram. Bestaat uit [二 (naast elkaar leggen) + 欠 (een persoon die zijn lichaam buigt)] en staat voor het snel opruimen van de omgeving voordat men gaat rusten. Staat voor een korte pauze in het leger. Later werd het gebruikt voor het rangschikken van dingen in een bepaalde volgorde, en werd het geleidelijk een woord dat volgorde uitdrukt.

Japanse kinderen leren dit teken in groep 5. Je moet dit teken kennen op JLPT-niveau 3.

Vraag van de dag

火事かじです・非常口ひじょうぐちからげます

火事かじ場合ばあいは、非常口ひじょうぐちからげてください。



ねつたかいです・このくすりみます

Uit hoofdstuk 45

Onze database bevat momenteel 4764 vragen

Quiz: Hoe goed is jouw Japans?



>> Archief <<


Over ons | Privacybeleid | Mail ons (LEES DIT EERST!) | Bel ons: 06-108 95 993 (UITSLUITEND voor proeflessen of calamiteiten) | ©2008-2024 Akebono Translation Service